همه چیز درباره لاستیک خودرو انواع لاستیک و تعویض ان1402
لاستیک خودروها نیز جز آن دسته از قطعات خودرو می‌باشد که سبب جابجایی خودرو می گردد. البته هر خودرو داری می‌داند با توجه به میزان مسافت و مدت زمان استفاده از لاستیک و تاریخ تولید و مصرف لاستیک و پارگی و تورم لاستیک ساییدگی و از بین رفتن آج‌ها و قاچ خوردگی قسمت‌هایی از لاستیک زمان تعویض لاستیک را در نظر بگیرد تا علاوه بر حفاظت از خودرو سبب حفاظت از سرنشینان خودرو نیز گردد بنابراین در این مقاله سعی داریم با قرار دادن متون مفید شما را در خرید لاستیک مناسب و یا تعویض آن یاری نماییم.
تاریخچه لاستیک
زمان گذشته تایرهای فلزی گاری را گرم می‌کردند تا منبسط شود و آن را بر روی چرخ‌های چوبی گاری سواره می‌کردند و زمانی که چرخ‌ها در آب فرو می‌رفت انقباض فلز باعث می‌شد که آن دو به یکدیگر پیوند خورده و سفت شوند و در خودروهای آغازین دوچرخه و تایرهای لاستیکی توپر به کار می‌رفت ولی رابرت تامسون در سال ۱۸۴۵ میلادی تایر بادی را جایگزین تایرهای تو پر کرد و جان بوید دانلود این مدل لاستیک را بهبود بخشید و روی آن بسیار کار کرد و در سال ۱۸۸۸ لاستیک بادی در دوچرخه‌ها و خودروها به کار رفت.
نحوه شناسایی تاریخ تولید لاستیک
بر روی تمامی لاستیک‌ها اعم از داخلی و یا خارجی تاریخ تولید لاستیک بر روی آن هک شده است که این تاریخ به صورت میلادی از سمت راست به چپ نوشته شده است که دو رقم اول سال تولید و دو رقم دوم هفته تولید را نشان می‌دهد
که این اعداد در حاشیه لاستیک یا همان فاق لاستیک هک شده است همانطور که در نمونه می‌بینید ۲۵۱۷ این عدد یعنی لاستیک در سال ۲۰۱۷ به تولید رسیده و در هفته ۲۵ازسال۲۰۱۷ شما با دانستن این موضوع میتوانید تشخیص بدهید که آیا لاستیک خریداری شده توسط شما تاریخ مصرف آن گذشته است یا خیر و این لاستیک از کیفیت مناسب جهت استفاده در خودرو برخوردار است
لاستیک‌ها چگونه ساخته می‌شوند؟
ساختار تایر خودرو
تایر خودرو از اجزای مختلفی تشکیل شده و هر یک برای عملکرد صحیح و ایمنی لازم هستند و تایرها لایه لایه‌اند
طوقه
حلقه‌ای از چند رشته فولاد مستحکم است که روی آن پوششی از لاستیک گرفته است وظیفه اصلی آن موقعیت دهی و هم‌مرزیت کردن تایر رینگ و جذب نیروی وارد شده از رینگ به لاستیک می‌باشد
بدنه
بدنه تایر و یا لاستیک از چند لایه تشکیل شده یه معمولی‌ترین لایه‌های آن نخ‌های پلی استر است لاستیک‌های رادیان این نخ‌ها به صورت عمده در تاج قرار دارند در تایرهای قدیمی نخ‌ها با زاویه‌های خاص در عاج قرار می‌گیرند و در نهایت لایه‌ها با لاستیک پوشیده میشود تا علاوه بر پیوند با سایر لایه‌ها هوا رو هم در آن کنید گاهی استحکام تایرها با تعداد لایه‌های بدن سنجیده میشود در بیشتر خودروها از تایرهای دو لایه استفاده می‌کنند اما تایر هواپیما لایه‌ها به سی و بیشتر می‌رسد.
تسمه
رشته فولادی هست که در زیر آج قرار دارد وظیفه آن تقویت و استحکام تایر مقابل پنچری و حفظ سطح صاف و مناسب برای تماس لاستیک با سد جاده می‌باشد.
لایه‌های اضافی پلی استر
گاهی وقت‌ها تایرها دو لایه یا لایه اضافی از پلی استر هستند که باعث استحکام بالایی میشود این لایه‌ها در تایرهای مخصوص سرعت بالا استفاده میشود.
دیواره جانبی
تاثیر زیادی در حفظ استحکام دارد و برای مراقبت از بقیه لایه‌ها و حفظ هوای درون لاستیک خیلی حیاتی می‌باشد.
آج
از ترکیب چند لایه لاستیک طبیعی و مصنوعی ساخته شده و دیواره جانبی به به روش اکستروژن تولید شده و در این مرحله سطح لاستیک تولیدی الگویی به نام آج برای اصطکاک لازم است تا ایجاد کند.
تمامی اجزای درون دستگاه تولید لاستیک از روی یکدیگر کپی میشود و در این دستگاه لایه‌های مختلفی وجود دارد که در نهایت باعث شکل و اندازه آن نزدیک میشود
و در این مرحله از الگوی آج هنوز خبری نیست و خروجی دستگاه تولید لاستیک را تایر سبز می‌نامند در بعضی از تایرها که به دستگاه پرداخت می‌فرستند تا عملیات حرارتی روی آن ایجاد شود و اعداد روی آن حک شود سپس لایه‌ها به هم می‌چسبند تا استحکام زیادی را تولید کنند و می‌توان گفت که لاستیک پخته میشود و در آخرین مرحله هم مورد بررسی و بازدید قرار می‌گیرد.
اعداد روی لاستیک
اعداد و حروفی که روی تایر حک میشود معنای خاصی دارند و باید برای انتخاب تایر مناسب از معنای این اعداد و حروف آگاه بود
به بررسی هر یک از این موارد حروف و اعداد روی لاستیک می‌پردازیم:
نوع تایر
کدهای پی ۲۱۵ و ۹۵ اچ و……. از چندین کد هک شده بر روی لاستیک است و همانطور که می‌دانید این حروف بیانگر نوع لاستیک که به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند حروف پی به معنای تا لاستیک مناسب جهت خودروهای سواری سدان شاسی بلند مینی ون و وانت است
لاستیک‌هایی که در آن کد ال تی بیان شده برای خودروهای باری سبک و کد تی نشان دهنده یدکی تایر می‌باشد البته حروف‌های دیگری هم وجود دارد.
پهنای لاستیک
برای بیان کردن ارضلاستیک اعدادی مثل ۲۱۵ که بعد از حروف اصلی قرار دارد و از دیواره جانبی راست و چپ اندازه‌گیری می‌کنند و این اعداد را بر حسب میلیمتر می‌نویسند که دقیق اندازه رینگ مناسب را برای تایر نشان دهد.
نسبت ابعاد
دو عدد بعد ابعاد تایر را نشان می‌دهند که به طور کلی نسبت ابعاد برای بیان فاخ یا ارتفاع لاستیک به کار می‌رود ارتفاع لاستیک از توقه تا بالای آج اندازه‌گیری میشود نکته قابل اهمیت در این مورد نسبت ابعاد است که بر حسب درصدی از پهنای لاستیک گفته میشود برای نمونه بالای عدد ۶۵ یعنی فاق تایر ۶۵ درصد پهنا دارد و هرچه نسبت اعداد کوچکتر باشد پهنای تایر و فوق آن بیشتر است.
تایرهای خودروهای مسابقه‌ای معمولاً ابعاد پایین‌تری دارند یعنی دلیل آن این است که تایرهای پهن و فاق کوتاه پایداری بهتری دارند خودروهای مسابقه‌ای در زمان عبور از پیچ‌ها نیروی زیادی را تحمل می‌کنند که به طور مستقیم به تایر وارد میشود و در نتیجه لاستیک‌ها با نسبت ابعاد کوچک مناسب این شرایط هستند
روش ساخت
حرف دومی که روی آن حک شده نشانگر ساخت است در حال حاضر روی بیشتر تایرها حرف آر وجود دارد که بیانگر رادیان بودن آن است در گذشته تایرها را با یاس مورب یا با یاس کمربندی به ترتیب با حروف دی و بی می‌نوشتند
قطر رینگ
رقم بعدی نشان دهنده اندازه قطر رینگ هست که بر اینچ حساب میشود یعنی عدد ۱۵ به این معناست که رینگی با قطر ۱۵ اینچ باید برای این لاستیک تهیه شود.
وزن و سرعت مجاز
رقمی که در آخر نوشته میشود میزان وزن قابل حمل و تحمل و سرعت مجاز را برای تایر نشان می‌دهد.
درجه کیفیت یکنواخت تایر
بعد از هک کردن کد روی تایر بخش‌های دیگری که شامل میزان تخمین عمر عاج میزان چسبندگی و دفع حرارت روی آن حک میشود
عمر اج
این عدد به صورت پارامتر دیده میشود و در شرایط کنترل شده در جاده‌های آزمایش شده دولت به دست آمده به دست آمده و هرچه عدد بزرگتر باشد عمر عاج هم بیشتر است این پارامتر تخمینی از میزان عمر مورد انتظار از آج می‌باشد
چسبندگی
میزان چسبندگی را به صورت اعداد انگلیسی بی ای سی نمایش می‌دهند و این اعداد بر اساس توانایی متوقف کردن خودرو بر روی سطح لغزنده و آسفالت اندازه‌گیری شده.
دما
عملکرد و دفع حرارت و جذب حرارت را بر اساس حروف بی ای سی نشان می‌دهند این درجه هنگامی است که به میزان استاندارد باد شده است و وزن سرعت اضافی در این رتبه نمی‌باشد و بار اضافی به روشنی می‌تواند سبب افزایش دما و کاهش طول عمر لاستیک شود.
تایرهای چهار فصل که قابلیت حرکت در گل و برف را داشته باشد
اگر تایر دارای علامت ام اس باشد به این معناست که تولید کنندگان لاستیک این قابلیت را در آن ایجاد کردند که در گل و برف هم حرکت کند و باید آج های آن یک طرف باشد و شیارهای متعددی داشته باشد
شیارها باید حداقل به اندازه یک و نیم اینچ امتداد داشته باشد عرض شیارها باید ۱۶ و یک دهم اینچ باشد و زاویه شیار باید نسبت به مسیر حرکت ۳۵ تا ۹۰ درجه باشد حداقل ۲۵ درصد آج‌ها نباید با سطح تماس پیدا کنند این مورد لاستیک می‌تواند در گل و برف حرکت داشته باشد.
تایر های هیدرو پلنینگ
این نوع لاستیک‌ها قابلیت اینکه از محل چاله‌های آب عبور کنند را دارند اگر زمان عبور از این چاله‌ها آب نتواند با سرعت مناسب از زیر چرخ‌ها به اطراف می‌پاشد و چرخ با زمین در تماس نیست و در این حالت غوطه ور میشود مه نتیجه کنترل از دست می‌رود بعضی تایرها برای این اتفاق‌ها طراحی شده‌اند و عمق شیار آنها در جهت آج‌ها امتداد یافته‌اند.
اهمیت تنظیم باد بر عمر تایر
کمبود باد در لاستیک باعث میشود که خوردگی در بخش‌های خارجی آن تولید شود و افزایش سوخت را زیاد می‌کند و گرما هم زیاد تولید می‌کند برای همین توصیه میشود که حداقل یک بار ماهی تست شود و تنظیم باد شود
فشار زیاد هوا سبب آسیب و خوردگی در بخش‌های مرکزی میشود و هرگز نباید فشار باد را بیش از حد تنظیم کرد و پیشنهاد میشود که باد تایر کمی پایین‌تر از حد پیشنهادی باشد تا سواری نرم‌تری بتوان داشت اما اگر فشار بیشتر باشد سبب مصرف سوخت وترازبندی نمی‌شود و سبب کاهش عمر تایر لاستیک خودرو میشود.
چگونه زمان تعویض لاستیک خودرو را تشخیص دهیم
۱: آج لاستیک
استفاده از ابزار مخصوص برای اندازه‌گیری البته که این امر مستلزم پرداخت هزینه می‌باشد
۲: توجه به میزان ساییدگی آج لاستیک
توجه به میزان ساییدگی آج لاستیک در خودرو نیز یکی از عوامل تشخیص میزان فرسودگی لاستیک می‌باشد علامت مثلثی شکل روی لاستیک وجود دارد نمایانگر یک برآمدگی در عرض لاستیک است که این برآمدگی شاخص ساییدگی آج لاستیک نام دارد در صورتی که میزان سایش و فرسودگی آج های لاستیک در محدوده‌ای باشد که ارتفاع آنها با این شاخص به یک اندازه باشد زمان تعویض لاستیک خودرو می‌باشد
۳: روش سکه‌ای
دراین روش شما میتوانید با دانستن محیط یک سکه یا وسیله ای و با قراردادن آن دربین سیاره‌ای لاستیک متوجه وضعیت لاستیک خود شوید مثلاً با قرار دادن یک سکه ی صدتومانی اگر عبارت ریال ازبین آج ها دیده نشد یعنی وضعیت لاستیک مناسب است واگرعبارت ریال دیده شود یعنی زمان تعویض لاستیک فرارسیدن واگرسال تولید سکه دیده شد یعنی وضعیت لاستیک اضطراری است و باید حتما تعویض شود
۴:تاریخ مصرف و انقضاء لاستیک
هر لاستیک با توجه به شرکت و کارخانه تولید کننده و سازنده آن دارای تاریخی انقضا و مصرف مشخصی می‌باشد که با توجه به کارخانه سازنده و کیفیت آن بین ۵ تا ۷ سال متغیر است
نکته:در مسافت‌های بین ۸۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر لاستیک خودرو باید حتماً تعویض شود تا مانع جلوگیری از ترکیدگی لاستیک و خطرآفرینی درسرعت‌های بالا گردد
مفهوم عبارت‌های حک شده بر روی لاستیک خودرو
برای تمامی تایرها اعم از داخلی و خارجی اعداد و ارقام و حروفی را به این شکل بر روی تمامی لاستیک‌ها می‌بینید که هر کدام از این اعداد و ارقام و حروف نمایانگر بخشی از قابلیت‌ها و استانداردهای لاستیک است که بر روی آن هک شده است
همان طور که در تصویر بالا درج شده است شما میتوانیداز میزان قابلیت لاستیک خودرویتان اطلاعات لازم را کسب نمایید
از سمت چپ به راست علامت p نمایانگر لاستیک مخصوص خودروهای سواری می باشدکه میتواندبیانگرحداکثرسرعت۱۵۰کیلومترباشد
عدد هک شده ۲۱۵ که پس ازp قرار دارد نمایانگر عرض لاستیک می‌باشدحرف R، دومین حرف حک شده روی تایر که بعد از درصد ارتفاع می‌آید،به معنای رادیال بودن تایر است که شاخص ساخت و ساز لاستیک را نشان می‌دهد.رینگ را با اینچ اندازه‌گیری می‌کنندومرتبط به فناوری ساخت آن است که ازفولادبرای ساخت آن استفاده می کنند و عدد بعد از حرف R که ۱۵است، اندازه رینگ خودرورا به اینچ عنوان می کند
نشانه سرعت وشاخص باریکه۹۵ثبت شده است یعنی لاستیک خودرو وزنی حدود۶۸۴ کیلوگرم را تحمل خواهد کردحرف Hبیانگرحداکثر۲۱۰کیلومتربرساعت است وحرفvکه نمایانگر حداکثرسرعت۲۴۰کیلومتربرساعت می باشد
U200,H210,V240,p150,Q160,R170,S180,T190 حداکثر توان سرعت باتوجه به حروف ثبت شده برروی لاستیک خودرو البته میزان باد لاستیک خودرو نیز برعمربهینه آن تاثیر به سزایی دارد در زمستان به دلیل لغزندگی ودرتابستان به دلیل دمای بالای هوا و فشار بیش از حد درون لاستیک ها باید برای تنظیم با خودرو مراجعه نماییم
البته در قسمت حاشیه وفاق لاستیک نیز زمان تولید لاستیک به میلادی ثبت شده است
بررسی انواع آج های لاستیک
۱:آج جهت دار
روی برف وگل و مناطق لغزنده مناسب عمل می کندوحرکت در جاده ها مناسب است
۲:آج تایر متقارن
درمناطق خشک و صاف و استفاده روزانه مناسب خواهد بود
۳:آج تایرنامتقارن
مناسب درشرایط مرطوب و بارندگی ولغزندگی جاده ها
۴:آج نامتقارن /جهت دار
مناسب برای مسیر های مرطوب وخشک
لاستیک‌های ماشین سنگین
لاستیک‌های ماشین سنگین‌ها برای بازدهی وزن ۱۸۰۰ تا ۲ ۵۰۰ کیلوگرم طراحی شده‌اند که برای بارکش‌های اتوبوس کامیون‌ها و غیره استفاده میشود
لاستیک‌های کامیون دارای انواع مختلفی هستند شامل: کم رخ با فاق ۷۰ تا ۴۵ درصد پایه گسترده و برای خودروهای سنگین تایر فراتک استفاده میشود
لاستیک‌های بیراهه رو و آفرود در خودروهای ساختمانی کشاورزی جنگلداری به کار می‌روند در زمین‌های نرم استفاده می‌شوند و این دسته لاستیک‌ها بر روی زمین‌های سخت و در سایر بندرها و فرودگاه‌ها هم کار می‌کنند تیک‌هایی که برای زمین‌های نرم طراحی شده آج بلندترین نسبت به بقیه دارند که افزایش کشش در خاک شن و ماسه طراحی شده‌اند .
لاستیک هواپیما
برای فرود آمدن روی زمین اسفالت طراحی شده و برای شوک ناگهانی فرود با چرخ‌های آن سازگار است و برای بهره وری در وزن و فضا به طور میانگین چرخ‌های کوچکی دارد که از نوع شعاعی هستند و هیچ نوع شیاری ندارند برخی از هواپیماهای سبک برای فرود روی سطح غیر آماده از لاستیک‌های بزرگ تاندرا با فشار کم استفاده شده است
لاستیک دوچرخه
لاستیک دوچرخه در سه مدل طراحی شده کلینرک سیمی و لوله‌ای که بیشتر لاستیک‌های دوچرخه از نوع کلرینرک هستند که دارای پیچ و مهره می‌باشند.
تعویض لاستیک خودرو
اولین کار برای تعویض لاستیک خودرو این است که آرامش خود را حفظ کنیم و بدون هرگونه استرس اقدام به تعویض آن کنیم
۱ انتخاب موقعیت مناسب برای توقف
ممکن است خودرو در خیابان پر و ترافیک پنچر شود و یا پنچر شده باشد با این حال باید موقعیت مناسبی را برای تعویض لاستیک انتخاب کنیم
۲ خارج کردن تایر یدک
سپس باید تایر یدک را از جای خود بیرون آورده در بعضی از اتومبیل‌ها مثل شاسی بلندها در پشت آن قرار دارد تایر یدک و در بعضی از دیگر اتومبیل‌ها در زیر آنها پیچ شده و در برخی دیگر هم در قسمت کف صندوق جا گرفته.
۳ باز کردن پیچ‌های لاستیک
اولاً جک را زیر اتومبیل قرار می‌دهیم و سپس پیچ‌های آن را باز می‌کنیم
باید آچار را ابتدا روی پیچ‌ها سواره کنید و سپس با استفاده از پا میتوانید آنها را به آرامی باز کنید
۴ جک زدن
بعد از باز کردن پیچ‌ها جک را در قسمتی که زیر اتومبیل برای آن طراحی شده قرار دهید و سپس با استفاده از اهرم جک خودرو را بلند کنید و تایر را بیرون بیاورید
۵ تعویض تایر با تایر زاپاس
بعد از مراحل ذکر شده نوبت به تعویض تایر پنچر می‌رسد باید تایر را درآورده و فوراً تایر یدک را جایگزین کنید و با آچار شروع به بستن پیچ‌هایی که باز کردید کنید در حین بستن پیچ‌ها نیازی نیست که در حالت جک بودن اتومبیل آنها را ببندید و کافی است که صفر باشد و بعد از جک خارج کنید دقت کنید که پیچ‌ها را محکم بسته باشید.
جمع بندی
امیدواریم در این مقاله توانسته باشید به سوال های خوددر خصوص لاستیک خودرو پاسخی مناسبرا دریافت کرده باشید
. انتخاب لاستیک موضوع ساده نیست و باید بر اساس نوع لاستیک و متناسب با خودرو خود انتخاب کنید تا کیفیت رانندگی و عملکرد خودروی شما بهبود بخشیده شود و صرفه‌جویی در هزینه و سوخت انجام شود.