شرکت سایپا یکی از دو قطب بزرگ تولید خودرو در ایران است که از سال ۱۳۴۴ آغاز به شروع فعالیت کرده است ابتدا شرکت سهام تولید اتومبیل سیتروئین ایران بوده است و بعد در اوایل سال ۱۳۵۴ به شرکت سهامی تولید اتومبیل تغییر پیدا کرد برند سایپا در سال ۹۲ در جشنواره داخلی قهرمان صنعت ایران شد و به عنوان ۱۰۰ برند برتر شناخته شد و نخستین محصولاتش شریک فرانسوی آن ستروئین بود که سایپا مدلهای مختلفی از ژیان را طراحی و ساخت و در سال ۵۲ توافقی که با شرکت فرانسوی رنو شد رنو در مدل ۲ و ۴ به بازار عرضه شد و بعد از انقلاب سایپا در ۵۸ به مالکیت دولت درآمد و از سال ۱۳۶۰ زیر نظر دولت شروع به فعالیت کرد و تولیداتی همچون پراید داشت.
تاریخچه شرکت سایپا
این شرکت یکی از برندهای شناخته شده در ایران است که در سال ۴۴ همکاری خود را با شرکت فرانسوی آغاز کرد و ابتدا ژیان را ساخت و سپس رنو را ساخت و در سالهای پیش رو با مشکلاتی روبرو شد در فراز و نشیبها از مشکلات سربلند بیرون آمد شرکت سایپا سایپا وانت آکا و سواری ژیان را تولید کرد که از اولین محصولات آن بود بعد از آن در سال ۵۲ رنو رنو ۵ رنو ۲ رنو ۴ را تولید کرد و بعد از آن خودروی ژیان مهاری ژیان پیکان را تولید کرد و بعد از سال ۵۳ دو مدل دولوکس معمولی تولید کرد این شرکت بسیار شرکت کارآمدی بود و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی شرکت سایپا به مالکیت دولت درآمد و نوسازیهایی در این رابطه انجام شد در دهه ۷۰ پراید جزوی از پرفروشترین خودرو تاریخ ایران بود که توسط سایپا تولید و روانه بازار شد پراید تا ۹۹ نیز تولید میشد اما به دلایلی توقف تولید انجام شده به خاطر سطح ایمنی پایینی که داشت شرکت سایپا موفق به کسب گواهینامه آی سی او در سال ۷۷ شد در دهه ۷۰ محصولات خودش را اضافه کرد و با استقبال چندانی روبرو نشد در دهه ۸۰ اولین خودروی پراید ۱۴۱ تولید شد و بسیار کارآمد بود سایپا جزوی از اولین خودرو تولیدات خودرو دوگانه را انجام داد که در ایران به عنوان ریو محصولی از شرکت کیا موتورز وارد خط تولید سایپا شد خط تولید سایپا در سال ۸۵ در ونزلا نیز انجام شد کارخانهای در سوریه با نام سیویکیو انواع پراید را تولید کرد رویدادهای مهمی که از سایپا میتوان نام برد این است که نخستین خودروهایی به نام تیبا وانت ال ایکس زامیاد تولید کرد و موتور ال ۹۰ تولید شد رنو مگان کیا ریو با گیربکس اتومات نیز از تولیدات دیگر است سایپای کاشان در سال ۸۹ راهاندازی شد و رکورد شکنی داشت یعنی کامیونها سایپاها دیزلها را تولید کرد و باعث شد که تولیدات بسیار زیادی در محصولات سنگین نیز داشته باشیم در سال ۸۷ اولین خودرو انحصاری یعنی تیبا دومین گامی بود که این شرکت تولید خودرو ملی انجام داد
شرکت خودروسازی سایپا در دهه ۹۰ خودرو تیبا سایپا ۱۵۱ ایکس ۱۰۰ را رونمایی کرد و به صورت اختصاصی سایپا شاهین نیز رونمایی شد سرانجام قرار بود که سایپا با خارجیها همکاری کند مثل شرکت سیتروئن رنو نیسان کیا موتورز چانگان موتورز و برلیانس اما این شرکت به خاطر لغو برجام این همکاریهای مشترک نیز منتفی شد و کاری با این شرکتها میتوانست صنعت خودرو ایران را دگرگون سازد همکاری سایپا و نپنا بر تولید خودروهای برقی نیز انجام شد بر اساس توافقنامه بین شرکت سایپا و مپنا برای تولید خودروهای برقی انجام شد اما سپس منعقد شد و قرار است برای اولین بار خودرو الکتریکی ایرانی ساخته شود که یکی از محصولات انحصاری سایپا باشد.
ریشه کلمه سایپا یا سایپاک برگرفته از مفخم جمله فرانسوی است که آن زمان با شرکت سیتروئین به ثبت رسید و بعد از آن طبق اساسنامه سایپایک بن سایپا تغییر نام داد و با واگذاری سهام اصلی از سیتروئین توانست که سایپا نام خود را در سال ۱۳۵۴ تغییر دهد لوگوی سایپا در دهه ۶۰ توسط استاد مرتضی ممیز بالگوبرداری از گنبد سرخ و بناهای تاریخی شهر مراغه الهام گرفته از کاشی کاریهای سنتی برجی طراحی شد
پرفروشترین خودروی سایپا
همانطور که در توضیحات بالا گفته شد پراید به عنوان یکی از پرفروشترین خودروهایی بود که تا سال ۹۹ تولید و همچنان در بازارهای داخلی در حال تردد است اما ایمنی پایینی دارد اولین پرایدهای وارداتی تیپهای فول و سادهای داشتند بالابر شیشه برقی بودند و خودروی سیستم تهویه و کولر مجهز بودند قیمت پراید هاچ بک در آن زمان حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان بود سرانجام با عملیاتی گروه سایپا انجام داد قرار شد که خط تولید را ارتقا دهد و بهترین مدلها از پراید را تولید کرد اما سرانجام به خاطر ایمنی پایین و تولیدات دیگر و بهتر از پراید تصمیم بر این شد که پراید دیگر تولید نشود
تولیدات سایپا
همانطور که گفته شد سایپا از گذشته تا به اکنون تولیدات بسیار زیاد داشته از ژیان گرفته تا شاهین اکنون به برخی از آنها میپردازیم
تیبا
تیبا یک صدای کوچک و سگمنت بی است که نخستین پروژه ملی سایپا با نام اولیه و مینیاتوری به نمایش درآمد این خودرو بسیار خودرو به روزی به نظر میرسید و بهتر از پراید بود تقویت شده بود و ۱۳۱ نیرو میگرفت حجم موتور آن ۱۳۰۰ و به ۱۵۰۰ افزایش پیدا میکرد استقبال بسیار زیادی داشت طراحی و مدل زیبای آن از نظر کارایی بسیار بالا بود تیبا ۲ از نظر فنی تفاوتی با تیبای اصلی نداشت ولی قیمت آن کمی بالا بود به خاطر جلوه ظاهری که بر روی آن اختصاص داده بودند این خودرو نیز بسیار تولید شد در سال ۱۳۸۷ اما بعد از آن تولیدات و عرضه آن بعد از چند مدت متوقف شد.
ساینا
ساینا نیز مدل موفقی در خودروهای ملی بود و بین تیبا و پژو ۴۰۵ قرار داشت فیس لیفت زیبایی از تیبا بود خانواده فنی مشترکی داشتند فقط امکانات رفاهی بیشتری مجهز بود آینه جانبی برقی دماسنج محیط و سیستم تهیه دیجیتال از امکاناتی بود که به ساینا اضافه شد در واقع ساینا فیس لیفتی از تیبا بود سنسور دنده ردههای بالاتری از تیبا قرار داشت ساینا در سال ۹۵ در دو مدل ایکس و ای وارد بازار شد عرضه بسیار خوبی داشت که به صورت سریع متوقف شد ساینا دارای ۴ سیلندر و حجم موتور آن یک و نیم قدرت آن برابر با ۸۷ اسب بخار بود و گشتاور آن ۱۲۸ نیوتن بود
کوییک
کوییک مدل دیگری از خودرو بود که در سال ۹۶ رونمایی شد طبق پروتکلهایی که داشت مشترک با تیبا ۲ ساخته شده بود ولی کمی بهتر و سردتر از تیبا بود بنابراین در نسخه اتومات جعبه دنده سی وی تی داشت و امکانات رفاهی بیشتری داشت ویژگیهای جدیدی مانند نمایشگر لمسی دوربین فرمان اسپرت استارت دکمههای کنترلی بر روی آن اضافه شد و به عنوان مدلی خودرو جدیدی وارد بازار شد در زمستان ۹۸ کوییک مدل آر وارد بازار شد که زیباتر بود رنگ بدنه و سقف آن آینههای جانبی متفاوت بود بعد کوییک آر پلاس تولید شد در سال ۹۹ کوییک اس تولید شد.
شاهین
جدیدترین محصول گروه سایپا شاهین است که به دوره جدیدی از خودروها رسیده و در سال ۹۷ رونمایی شد شباهت زیادی به پرنده داشت بنابراین نامش شاهین شد این محصول بسیار محصول تازه و بهتری از تیبا ساینا کوییک بود و فول آپشنتر از موارد دیگر دیده میشد این خودرو دارای سیستم پرخوران یا توربو بود بسیار فول آپشن دوربین عقب نمایشگر لمسی اتولایت استارت بدون کلید یکی از خودروهای اتوماتی است که در بازار اکنون به عنوان یکی از مدلهای اتوماتیک است دارای آپشنهای بسیار زیاد مثل کروز کنترل رینگ آلومینیومی ۱۶ اینچی شیشههای دودی ایربک جالبی و صندلیهای برقی میباشد و به زودی مدل مجهزتر آن وارد بازار خواهد شد.
آریا
دومین محصول سایپا است که تولیدات ملی محسوب میشود مدلی بهتر از شاهین است که در دو نوع تیپ وارد بازار شده است محصولی است که پیشرانه قدرتمند دارد در زیر قرار دارد و گیربکس اتومات اسپرت است دارای مدلها و دریچههای روی کاپوت بالهای روی صندوق خطهای تزیینی در ظاهر آن را بسیار شیک و اسپرت کرده است.
چانگان
خودرو چانگان نیز در سال ۹۳ وارد بازار شد و مونتاژی از خودرو چینی بود فروش خوبی داشت طراحی ویژهای داشت با استفاده از فیس لیفت و مونتاژ از خودروهای چینی چانگان ایجاد شد شاسی بلند بود دور گیربکس دستی دارد به صورت اتوماتیک با پیشرانه یک و نیم لیتری عرضه میشود کندترین خودروها در شاسی بلندها محسوب شده است میلیونی قیمت دارد و ۱۵ ثانیه طول میکشد که از شتاب صفر به ۱۰۰ برسد
اطلس
خودرو دیگری است که سایپا ساخته است و تولید و عرضه داشته در کلاس پایینتری از آریا قرار دارد ابعاد اندازه و جزئیات آن کاملاً متفاوت است اما هیچ اطلاعاتی از قیمت آن همچنان مشخص نشده است.
کیا سراتو
سراتونین مدل دیگری است که در شرکت کرهای طراحی شده و فیس لیفت آن در کشور ما انجام شده است این برند یکی از برندهای خوب کشور کره است که با توجه به تحریمهای داخلی تولید این خودرو متوقف شده است ولی محبوبیت آن در بازار ایران را کم نکرده است و به و مونتاژ آن در سال ۹۳ انجام شد ولی آپشنهای بسیار بالا و معمولی داشت و در دست مشتریان داخل همچنان وجود دارد و استفاده میشود.
رنو ساندو
تولید دیگری از سایپاست که بر روی پلتفرم تندر ۹۰ توسعه یافت است در سال ۹۴ به لیست شرکت سایپا اضافه شد از نظر فنی با تندر ۹۰ تفاوتی ندارد موتور ۱۶۰۰ سی سی وجود دارد و در و در سالهای اخیر وارد بازار شده و یکی از خودروهایی روی جمع و جور و مورد استفاده است. این خودرو در مدلهای دیگر به نام ساندرواستوپ وی و مدلهای دیگر نیز ارتقا پیدا کرده است که قیمت بالاتری از نسخه اصلی دارد.
برلیانس
برلیانس نیز نوع دیگری از خودروهای چینی است که مشتریان ایرانی آن را میشناسند و در دو نوع دوحه ۲۰۰ و اچ ۳۰۰ تولید شده و روانه بازار شده در قالب هاچ بکهای کوچک استفاده میشود محصولات برلیانس شبیه کلاس شدهاند و تولیداتشان در حالت فعلی به تعلیق درآمد.
آریو
خودروی آریو نیز در سال ۹۳ به صورت وارداتی وارد بازار ایران شد که بعد از مونتاژهایی که روی آن قرار گرفت با لوگوی سایپا به دست مشتریان میرسد بر اساس این پروتفرم تولیدات کمپانی تویوتا توسعه پیدا کرده و ظاهری معقولتر و امکانات بیشتری برای این خودرو اضافه شده است جایگاه شایسته و قابل تقدیر در بازار ایران به دست آورده است در مدلهای یک و نیم لیتری و دستی و مدلهای دیگر در بازار ارائه میشود.
رنو مگان
رنو مگان نیز در اواسط دهه ۹۰ میلادی به فهرست محصولات خودرویی اضافه شد نسل دوم آن در سال ۸۷ تولید و شروع به تولید آغاز شد موتوری ۲ لیتری دارد و در سال ۹۳ تولیدات آن ادامه داشت و به صورت وارداتی نیز وارد بازار میشد این محصول نیز به عنوان یکی از محصولهای جمع و جور و مورد استفاده خانوار قرار داشت.
خودروهایی که تولیدات آن در سایپا متوقف شد
همانطور که میدانید برخی تولیدات به دلیل مشکلاتی متوقف شد چند مورد از خودروها را نام برده که شرکت سایپا دیگر آنها را تولید نمیکند
خودروی ژیان خودرو پراید سایپاهای ۱۴۱ ۱۱۱ ۱۳۲ کیاریو سیترو انزانتیا چانگان ایدو نیسان قشقایی نیسان تیانا نیسان رونیز نیسان نیو پیکاف رنو پی کی رنو ۲۱ رنو ۵ رنو مگان داچیا ساندرو رنوکلوکس وانت شوکا ز محصولاتی هستند که از لیست تولیدات شرکت خودروی سایپا بیرون آمدهاند.
جمع بندی
طبق گفتهها شرکت سایپا در سال ۴۴ فعالیت خودش را آغاز کرد و همواره به شرکت فرانسوی متکی بود خودروهای و محصولاتی را تولید کرد اما با پیروزی انقلاب اسلامی این خودروسازی کاملاً مستقل شد و توانست به پیشرفت برسد از ژیانها و رنوهای قدیمی به تولید خودروهایی همچون شاهین و خودروهای فول آپشنتر رسیده است این شرکت خودروسازی خط تولید بسیار خوبی داشته است تا به اکنون و با مشکلاتی همچون رکود اقتصادی تحریمها نیز مواجه بوده و سربلند بیرون آمده است خودروهای کیفیت کمتری نیز تولید کرده است ولی امیدواریم در آینده نه چندان دور شاهد پیشرفت شرکتهای داخلی سایپا و همچون شرکتهای خودروسازی ملی در کشورمان باشیم و بتوانیم محصولات با کیفیتتر و ایمنی بالاتر را داشته باشیم و از آنها استفاده کنیم در این مقاله از تمامی نکات مربوط به شرکت سایپا و تولیدات آن تاریخچه آن توضیحات کاملی داده شد و امیدواریم این مقاله را مطالعه و برایتان مفید واقع شود.