سلکتور گیربکس یکی دیگر از آپشن‌های اصلی در خودروها می‌باشد که امروزه با پیشرفت علم در خودروهای لوکس برای رفاه بیشتر آنها را به صورت اتومات نصب می‌کند و خودروسازان آمریکایی و آلمانی اولین شرکت‌هایی بودند که این نوع گیربکس را تولید کردند بالا رفتن رفاه بهتر و بیشتر مردم در طی سال‌های اخیر شاهد پیشرفت‌های بسیار زیادی در این صنعت بوده‌ایم این گیربکس شامل اجزای مختلفی می‌باشد که یکی از آنها سلکتور گیربکس است(جهت خواندن مطالب مرتبط به گیر بکس خودرو به مقاله گیربکس خودرو مراجعه نمایید) این قطعه بسیار مهم است و مشکل در این قطعه باعث می‌شود که عملکرد خودرو کاهش پیدا کند.

بررسی سیستم سلکتور گیر بکس و علایم خرابی آن

سلکتور گیربکس چیست؟

سلکتور گیربکس مخصوص گیربکس‌های اتومات است که یک قطعه بسیار کاربردی و مفید است که این قطعه به راننده اجازه تعویض دنده می‌دهد و در صورتی که این خودکار باشد به صورتی که پا بر روی پدال گاز است دنده به صورت خودکار عوض می‌شود یکی دیگر از وظایف مهم سلکتور گیربکس اتومات بودن آن است و خودرو بر دنده عقب چراغ‌های مربوط به آن را عمل می‌کند وظیفه دیگر نیز دارد عدد نمایشگر پشت آمپر را نیز نشان می‌دهد این قطعه بسیار کاربردی است و در خودروهای لوکس بیشتر به کار می‌رود.

کاربرد سلکتور گیربکس اتومات

گیربکس‌های اتومات در انواع مختلفی ساخته شده‌اند که رایج‌ترین آنها نمونه‌های دارای مبدل گشتاور است و توربینی نیز در آنها ساخته می‌شود و مدل‌های دیگر شامل گیربکس ترکلاجه خشک و تر، ای ام تی و گیربکس جی وی تی می‌باشند

این گیربکس‌ها قطعه‌های مختلفی دارند و هر کدام از قطعه‌ها خاصیت ویژه‌ای نیز برای این گیربکس‌ها ارائه می‌دهند قطعه سلکتور در گیربکس اتومات مهمترین قطعه است تاثیر زیادی در کاربرد و کارکرد این گیربکس اتومات ایجاد می‌کند قطعه که در یک کلید چند حالت است در اثر کارکرد زیاد به پایان می‌رسد و عمر آن تمام می‌شود و از تنظیمات مناسب خارج می‌شود گاهی اوقات نگهداری نامناسب نیز باعث می‌شود که اختلالاتی در آن پیش بیاید که نیازمند تعویض دنده و یا تعویض آن قطعه می‌باشد که در قسمت دنده مشکلاتی را ایجاد می‌کند.

سلکتور گیربکس وظایف بسیار اصلی دارد یکی از آنها تعویض دنده است این قطعه ارتباطی با کامپیوتر خودرو دارد به طور خودکار کارایی لازم را ایجاد می‌کند بر اساس شتاب و نحوه فشار پدال و مقدار دور موتور و کامپیوتر ایجاد می‌کند و این قطعه رابطه مستقیمی با سرعت خودرو و شتابگیری آن دارد که تی سی یون شناخته می‌شود دستور تعویض دنده به سلکتور ساده و دنده مناسب انتخاب می‌شود و بعد از آن سریعاً دنده تعویض می‌شود.

اما خرابی این قطعه این عملیات را ناقص می‌کند و با تاخیر ایجاد می‌شود گاهاً نمایش دنده در حالت‌های مختلف روی آمپر دیده می‌شود و وظایف مهم این قطعه محسوب می‌گردد روشن شدن چراغ عقب نیز بسیار مهم است و یکی دیگر از وظایف سلکتور گیربکس در زمان استارت اولیه است

عملکرد و کارکرد سلکتور گیربکس خودرو

در خودروهایی که اتوماتیکی هستند و دسته دنده فیزیکی وجود دارد دنده به طور مکانیکی و با اهرم می‌توان تعویض شود در این دنده‌ها سلکتور با وسیله میله یا سیم به اهرم دنده وصل است و حرکت آن باعث می‌شود که دنده جابجا شود. سوئیچ سلکتور در موقعیتی در راننده تعیین کرده قرار دارد و دنده مورد نظر ایجاد شده و وارد دور حرکت می‌شود سلکتوری کلید چند حالتی دارد که با اهرمی که به دست دنده وصل می‌شود می‌توان گفت که:

در موقعیت‌های مختلف پارک خلاص دنده عقب وضعیت‌های دیگر نیز می‌رود و در خودروهای دسته دنده وجود ندارد با کلمه و دکمه سلکتور این کار به صورت الکترونیکی انجام می‌شود و با توجه به موتور برقی وضعیت مورد نظر در نظر گرفته می‌شود و در موقعیت‌های متفاوت این امکان دارد و صورت می‌گیرد

علائم خرابی سلکتور گیربکس اتومات

خرابی سلکتور گیربکس در عملکرد صحیح آن اختلال به وجود می‌آورد نشانه‌هایی دارد و علائمی که می‌توان آنها را نام برد و به خرابی این قطعه پی برد باید در نظر داشته باشید که در برخی از مواقع توصیه باز کردن و سرویس دوره‌ای و اساسی این قطعه وجود ندارد و فقط باید با افرادی که در این زمینه آگاهی کامل دارند در ارتباط باشید و تصمیم نهایی را بگیرید.

خاموش نشدن خودرو

در بعضی از خودروها زمانی که سلکتور گیربکس خراب می‌شود خودرو خاموش نمی‌شود زیرا سیستمی سوئیچ از دسترس خارج می‌شود وضعیت در حالت بسیار خطرناک قرار می‌گیرد و مخصوصاً اگر خودرو در حالت غیر از ان یا پارک باشد خاموش کنیم و روشن شدن آن بسیار غیر ممکن است و مشکلات بسیاری را برای خودرو ایجاد می‌کند و باعث می‌شود که این خودروهای اتومات به علت داشتن فقط دکمه یا به صورت الکتریکی کار کردن و اتومات کار کردن مشکلات جدی پیش بیاید و نتوان خودرو را خاموش کرد و این وضعیت بسیار نابسامان خواهد بود.

شنیدن صداهای ناهنجار از قسمت گیربکس

مورد دیگر که جزوی از نشانه‌های خرابی سلکتور اتومات گیربکس‌های خودروها می‌باشد این است که گاهی اوقات در زمان تعویض دنده شاهد یا شما شنونده صداهای بسیار ناهنجار هستید که این یکی دیگر از نشانه‌های ایجاد اختلال در این قطعه است که ممکن است در زمان حرکت نیز شما شاهد همچین صداهای ناجوری باشید که باید در رفع آن اقدام کنید.

تاخیر در تعویض دنده

گاهی اوقات حس ضربه در زمان تعویض یکی از دلایلی است که نشان می‌دهد سلکتور گیربکس اتومات مشکل دارد تاخیر در تعویض دنده نیست همچین مشکلی را نشانگر است سلکتور می‌تواند باعث خرابی به کل دنده شود و دنده نتوان تعویض کرد یا تقه زدن نیز همراه تعویض دنده حس شود این وضعیت نیز بسیار خطرناک است گاهی اوقات ممکن است دنده بسیار زیاد باشد و نتوانید آن را به حالت کم برگردانید یا برعکس که هر دوی آنها عواقب سختی دارد یک گیربکس یا سلکتور گیربکس سالم وضعیت مناسب و بدون مشکلی را باید داشته باشد در غیر این صورت حتماً سلکتور اتومات گیربکس دچار مشکلات می‌باشد که نیازمند به پیگیری است.

عدم تطابق نشانگر دنده با دنده درگیر

مورد بعدی این است که باید سلکتور نمایش دنده درگیر را بر روی نمایشگر خودرو ارائه دهد و اگر این قطعه خراب باشد این وظیفه به درستی اعمال نمی‌شود و در قسمت نمایشگر دنده مورد نظر اشتباه نشان داده می‌شود برای مثال مثلاً قسمت ان یا پی را آر نشان می‌دهد آر را ان یا پی نشان می‌دهد که این بسیار وضعیت نادرست و نابسامانی است و سریعاً باید آن تعویض و تعمیر شود زیرا ممکن است شما را به اشتباه بیندازد و حادثه‌های گوناگونی را ایجاد کند.

تغییر ناخواسته دنده

از آنجا که این گیربکس و دنده اتوماتیک کار می‌کند گاهی اوقات در اثر خرابی و مشکلاتی که وجود دارد در سلکتور آن بدون درخواست راننده ایجاد تعویض یا تغییر دنده می‌کند که سپس دنده را با حالت قبلی برمی‌گرداند یا به اصطلاحاً می‌توان گفت که سرخود دنده تعویض شده است که به صورت ناخواسته بوده و در این حالت مشخص است که سلکتور گیربکس‌های اتومات دچار عیب و ایرادات بسیار است.

عدم تعویض دنده

گاهی اوقات نیز ممکن است سلکتور خراب با بالا بردن دور موتور دنده را تعویض نکند و در همان دنده قبل باقی بماند این وضعیت نیز خطرناک است و گاهاً باعث مشکلات جدی می‌شود زمانی که دستور دنده و تعویض آن صادر می‌شود اما حرکت و عملی نخواهد ایجاد شد بنابراین در سرعت‌های بالا با دنده بسیار کم باید حرکت کرد که به موتور فشار وارد می‌کند و اگر در دنده‌های بالا قرار باشد و سرعت کم باشد نیز همینطور فشار بسیار زیادی را قالب می‌شود.

روشن نشدن خودرو

مورد بعدی از نشانه‌های خرابی سلکتور خودرو این است که اگر دچار عیب یا ایرادی باشد وضعیت دنده که در حالت ان یا پی باشد اطلاع به کامپیوتر داده نمی‌شود و با فرض اینکه شما در حالت درایوینگ یا dr هستید خود را روشن نمی‌شود و اجازه آن به قسمت کامپیوتری خودرو داده نمی‌شود و موتور خودرو را نمی‌توان روشن کرد.

حرکت نکردن خودرو بعد از روشن شدن

زمانی که سلکتور گیربکس دچار مشکلات و خرابی باشد ارتباط درستی با کامپیوتر ندارد و همین علت گاهاً با روشن کردن خودرو مشکلاتی پیش می‌آید در خودرو نمی‌تواند بعد از روشن شدن حرکت کند و در وضعیت حرکت یا درایوینگ قرار بگیرد و خودرو متوقف می‌شود همانطور که موتور آن روشن است این نیز یکی دیگر از نشانه‌های خرابی سلکتور خود را می‌باشد

روشن شدن خودرو در دنده حرکتی

خودرو در حالت اتوماتیک دنده دی و آر روشن نمی‌شود و باید در وضعیت پارک یا خلاص باشد اما خودرو در همون وضعیت‌ها نیز روشن نمی‌شود یکی دیگر از نشانه‌های خرابی سلکتور خودرو و گیربکس‌های اتومات همچین حالتی است که روشن شدن خودرو در دنده حرکتی امکان‌پذیر نیست و تنظیمات آن به طور کامل خراب شده است و سلامت گیربکس کاملاً مشخص نیست و باید بررسی شود.

علت خرابی سلکتور گیربکس اتومات خودرو

سلکتوری گیربکس در قسمت گیربکس یا کنار آن است و زمانی که آب یا بارندگی به آن برسد و به روی آن پاشش داشته باشد باعث خرابی آن می‌شود برای مثال زمانی که موتورشویی انجام می‌شود یا زیرشویی ایجاد شده است سریعاً باید خشک شود وگرنه اگر آب به داخل آن نفوذ کند قطعات آن اتصال خواهد داشت و دیگر اتصال مناسب برای به کارگیری دنده به وجود نمی‌آید چرا که با نفوذ آب به این قطعه عملکرد خوب آن تمام شده و سولفات می‌شود.

آب در بین اتصالات آن و بخش‌هایی از ارتباط آن قطع می‌شود این حالت بعد از روشن شدن خودرو حس می‌شود و راننده متوجه می‌شود که در سلامت دنده‌ها مشکل دارد گاهی اوقات نیز به علت فرسودگی این قطعه باعث می‌شود که این وضعیت به وجود بیاید

شیوه تنظیم سلکتور جعبه دنده

سلکتور گیربکس پیچ‌هایی دارد در قسمت کشایی خود که با بسته شدن آنها تنظیم می‌شود و اگر این پیچ‌ها به مرور زمان شل شود تنظیم آن برهم می‌خورد و شما می‌توانید با بستن آن تنظیمات را درست کنید اول محل قرارگیری سلکتور سوئیچ روی گیربکس را باید پیدا کنید بالای آن جعبه دنده و زیر هواکش موتور این قطعه قرار دارد.

در برخی از خودروها نیز در کنار گیربکس است این قطعه در کنار گیربکس که قرار داشته باشد دور و اطراف سلکتور را از قطعه باید خالی کنید جای دست داشته باشید دنده را در وضعیت خلاص گذاشته پیچ‌ها را شل کنید و به صورت کشویی و دورانی حرکت داشته باشید بهتر است پیچ‌ها را شل کنید تا فشار زیادی بر آن قطعه وارد نشود مولتی متری در وضعیت بوق قرار دهید.

پیش اتصال سیم را روی سلکتور جدا کنید و دو سیم مولتی متر را به آن وصل و سلکتور را در جای خود قرار دهید تا صدای بوق شنیده شود آن محل را باید علامت زده و دوباره سلکتور را بچرخانید تا صدای بوق شنیده شود و دوباره علامت گذاری را انجام دهید دو قسمتی که علامت گذاشتید پیچ‌های سلکتور باید در آن محل بسته شود اگر این اتفاق‌های گفته شده نیفتاد باید دوباره آن را تنظیم کنید با شل کردن پیچ‌ها باید صدا قطع شود.

اگر نشد سلکتور دارای ایراد و خرابی بسیار است بعد از آن باید اهرم سلکتو را تنظیم کنید باید دارای قطعه خاصی باشد بعد از باز کردن دسته دنه در موقعیت مناسب قرار می‌دهیم کابل یا میله را به سلکتور باید وصل کنید بررسی کنید تااشکالی در آن وجود نداشته باشد و اگر داشته باشد باید این قطعه کاملاً رگلاژ و تنظیم مجدد شود توسط افراد حرفه‌ای باید بازدید شود.

ابزارهای لازم برای تنظیم سلکتور

برای تنظیم آن نیازمند آچار یک مولتی متر دو رشته سیم بلند تعدادی سرسیم نوعی آچار پیچ‌های مورد استفاده پیچ‌های ستاره‌ای در بعضی از خودرو پیچا شش گوش هستند که باید در این صورت آچار و پیچ گوشتی مورد استفاده و نیاز را پیدا کرده و آنها را بازیابسته کنید تا بتوانید سلکتور خودرو را تنظیم کنید

جمع بندی

گیربکس‌های اتومات این قطعه را دارند که بسیار قطعه گرانی است و در خودروهای امروزی استفاده می‌شود و گیربکس خودکار به شرط استفاده صحیح و طول عمر بیشتری استفاده و به کارگیری شده‌اند تا شتاب بهتری را ایجاد کنند طول عمر بالا و سلامت موتور خودرو نیز در این نوع گیربکس‌ها بسیار اهمیت دارد و دیده شده است قیمت بالایی دارند اما برای استفاده در خودروهای لوکس بیشتر به کار می‌روند و سرویس‌های دوره آنها نیز بسیار حساس و ضروری است.

ودارای مزایای زیادی هستند اما همانطور که گفته شد نگهداری سختی دارند و تعویض و سرویس به موقع باید برای آنها انجام شد روغن گیربکس‌های بسیار معتبر و خوبی باید برای آنها ایجاد شود تا بتوان از این گیربکس‌ها استفاده کرد سلکتور خودرو بسیار قسمت مهمی در گیربکس‌های اتومات است که در خودروهای لوکس امروزه مشاهده می‌شود و اگر این قطعه دچار مشکل یا خرابی شود عملکرد گیربکس کاملاً از کار می‌افتد و خود را عملکرد مناسبی نخواهد داشت امیدواریم از این مقاله استفاده کنید و برایتان مفید باشد.

سپاس از همراهی شما