وظیفه دلکو در خودرو چیست ؟برای سیستم برق رسانی خودرو قطعهای وجود دارد که کمک ویژهای میکند دلکو یکی از قطعات مهم در خودرو محسوب میشود که کاربرد زیادی دارد و اختراع آن باعث تحولات بزرگی در صنعت خودروسازی و تکنولوژی شده است دلکو در حقیقت سیستمی جرقه زنی در حوزهها قرار داد و به جای آنکه سنسور روی میل لنگ و سوپاپ استفاده میکنند و این قطعه بیشتر توضیحاتی دارد که با آن آشنا میشوید.
دلکو در خودرو چیست؟
میتوان گفت که دلکو توضیح کننده برف بین شمع و سیستم جرقه زنی است و به عنوان توزیعگر استفاده میشود برق حدود ۱۲ ولتی باتری و دینام در کویل افزایش پیدا میکند ولتاژ آن به اندازه چندین هزار برابر میشود تا به شمعها میرود و برای احتراق به کار میرود.
این برق که بین شمعها کویل باید به طور یکسان و منظم پخش شود که این قطعه این کار را انجام میدهد این اتفاق دارای ریتمی است که از نظر زمانبندی دقیق است و دلکو قطعهای است که با قطع و وصل کردن برق به طور منظم این ریتم را ایجاد میکند تا زمان درستی جرقه و احتراق انجام بگیرد.
تاریخچه دلکو در خودرو
این قطعه توسط آقای چارلز کت رینگ مخترع دکو محسوب میشد که مدال ادیسون نیز دریافت کرد این قطعه باعث تحول بزرگی در تکنولوژی اتومبیلی شد و یکی از ارزشمندترین قطعههایی بود که برای صنعت خودروسازی تولید و اختراع شد این قطعه اولین بار در سال ۱۹۱۰ بر روی کادیلاک قرار گرفت و از آن استفاده شد.
عملکرد دلکوی خودرو
در خودروهای امروزی موتور چهار زمانه تشکیل شدهاند و هر سیلندر یک موتور بر روی چرخها دارد شامل مرحله تنفس فشرده سازی قدرت و خروج دود میباشد که این مراحل به یکباره در پیستون و سیلندر انجام میشود و میل لنگ آنها را به حرکت در میآورد این چرخ چهار مرحله دارد که در هر سیلندر باید تمامی آن انجام شود تا میلنگ و گردش در بیاید دلکو برق را در زمان مناسب راهی شمعها میکند که جرقه ایجاد شود زمانبندی آن بسیار دقیق و تنظیم شده است.
سپس میل لنگ به واسطه سوپاپ میل دکو این زمانبندی قطعات دکور را انتقال میدهد و مثل یک کلید قطع و وصل برق این وسیله عمل میکند و فرمان قد و وصل شدن برق خودرو را میدهد در موتورهای چهار زمانه به ازای هر دو چرخش یک دور میل سوپاپ و دکو میچرخند.
اجزای تشکیل دهنده دلکو عملکرد آنها
یک دلکو شامل اجزای مختلفی است که آن را تشکیل دادهاند
درب دلکو
چکش برق
پلاتین خازن
سیم خازن
صفحه دلکو
صفحه ثابت دلکو
بادامک
وزنهها فنر وزنه
میل دلکو بدنه
دستگاه خلایی
پیچ تنظیم کننده
دلکو فنر و زغال
پلاتین
پلاتین دلکو
مهمترین قطعات در ساختار دلکو چکش برق میباشد که کار قطع و وصل کردن پلاتینهای دکور انجام میدهد موقعیت این چکش به شکلی است که در بخش بالایی و روی دکور قرار دارد و چرخش دایره در واقع جریان ورودی را از کویل قد و وصل میکنم زمانبندی را دقیق انجام میدهد.
ارتباطی مثل پل ایجاد میکند تا جریان الکتریکی عبور و شمعها روشن و جرقه بزند قطعات دیگر مثل پلاتین دکو در قطع و وصل کردن جریان ولتاژ استفاده میشود بر روی صفحهای قرار دارند پلاتین منفی نامیده میشود و یکی نیز مثبت است یک جز کوچک هم روی پلاتینها وجود دارد که بهشون کن تاکت میگویند در جریانند و برق را قطع و وصل میکنند پوسیدگی در آنها باعث از کار افتادن و نارسانایی برق شود.
درب دلکو
درب دکو هم بخشی از اجزای داخلی آن است کاملاً عایق است چون یک متر ترمینال مرکزی وجود دارد و دستورهایی را برای وایرخروجی صادر میکند این ترمینال مرکزی برق را به دکو نیز به شمعها میفرستد و آنها نیز برق لازم را دریافت میکنند برای جرقه زنی و احتراق.
فنر و زغال دلکو
بدن و زغال دلکو برای انتقال جریان برق از ترمینال مرکزی اکویل به سمت چکش برق بسیار لازم است این عملکرد در زمان نگهداری زغال با چکش برق انجام میشود و فنر خود را از برقراری ارتباط دقیق و تنظیم شده آنها اتفاق میافتد و هنگامی که این در باز میشود با وجود فنر و زغال در جای صحیح خود دوباره قرار میگیرد.
چکش برق دلکو
چکش برق نیز در بخشهای بالایی وجود دارد این قطعه حرکات دایره شکلی را انجام میدهد وظیفه قد و وصل پلاتینها را بر عهده دارد این قطعه با قطع و وصل کردن پلاتینها زمان دقیق احتراق را ایجاد میکند و مثل پلی برای عبور جریان الکتریکی به شمعها میباشد.
در ساخت چکش برق دکو فلز و پلاستیک فشرده استفاده شده از بخش فلزی این قطعه از فنر و زغال تشکیل شده است که پلاستیک آن مقاومت زیادی دارد و مانند عایقی عمل میکند که جریان برق به میل دکو نرسد.
خازن دلکو
خازن دکونیز وظیفه جذب ولتاژ را از قطعه سیم دارد عملکرد آن باعث تداوم جرقه زنی است و مخلوط سوخت و هوا بهتر میسوزد خازن دکو مثل خازنهای ماموریت را صفحه تشکیل شده و عایق بوده است اتصالی در آن وجود ندارد صفحات فلزی از سرب و آلومینیوم ساخته شدهاند این خازن حدود ۱۰۰ تا ۲۵۰ ولت شارژ میشود ظرفیتهای مختلفی دارد مثل ۱۸ تا ۲۵ میکروفاراد که بر روی خودروهای مختلف متفاوت است.
صفحه دلکو
پلاتین و خازن دکو روی این صفحه نصب میشوند و این صفحه ثابت بوده متحرک نمیباشد و در قسمت زیرین قرار دارد یک صفحه متحرک پیچهایی به هم وصل شدهاند و چند درجه بیشتر نمیتوانند بچرخند.
میل دلکو
این میل از بدنه دلکو عبور میکند و صفحات را به یکدیگر اتصال میدهد این قسمت مجزا از قسمت پایینی ساخته شده است قسمت پایینی آن به محرک پمپ روغن وصل میشود انرژی مورد نیاز را از بادامک میگیرد در چنین شرایطی دهانه پلاتین دلکو تعداد سیلندرهای موتور بادامک و قسمت بالایی میل دکو قرار دارند.
به چه دلیل دلکو از سیستم احتراق خودرو حذف شد؟
به علت ایجاد اختلالهای متعدد در کارکرد موتور کاربرد این قطعه در خودروهایی که آنژکتوری هستند حذف شده است برای اولین بار این شرکتی به نام فوردر کرا در سیستم جرقه زنی خودرو خود حذف نمود و سنسورهایی به جای آن طراحی کرد که اطلاعات را از طریق کامپیوتر خود را منتقل کنند در کامپیوتر را پیشرفتهتر تنظیم کرد و سیستم ایسیو برای او طراحی کرد تا زمان میل لنگ فرمان جرقه زنی و انتقال جریان برق را صادر کند حذف آن علتهای زیادی داشت که نام میبریم
ناهماهنگی در شدت توزیع جریان در سراسر شمعها
یکی از کمبودهایی که این قطعه داشت در سیستم جرقه زنی ناهماهنگی در زمان و میزان انتقال جریان برق به سمت شمع بود و هماهنگی در این قسمت باعث اختلالاتی در کارکرد موتور خودرو میشد که در نهایت باعث کاهش بازدهی موتور لرزش اتومبیل و افزایش مصرف سوخت ایجاد میکرد علت اینکه توزیع آن یکسان نبود و به سراسر شمعها در سیلندرها نمیرفت به موقعیت متفاوت دلکوها مربوط بود.
که در سیستم جرقه زنی دلکو برق مورد نیاز شمع را تامین میکرد و در نهایت به شمعها و سیلندرها میفرستاد موقعیت متفاوت و نامناسب آن باعث میشد که اندازه طولی ارائه برق به سمت شمع یکسان نباشد بنابراین انتقال کند میشد یکنواخت نبود و باعث اختلالات بیشتر در موتور خودرو و هنگام روشن کردن آن ایجاد میشد که اصلاً مورد قبول نبود.
عدم توازن در آوانسهای استاتیکی و دینامیکی
تنظیم بودن آوانسهای استاتیکی و دینامیکی یکی از مهمترین کاربردهای دلکو بود که در آن نیز به مشکل خورد تنظیم سازی آوانسهای استاتیکی به آسانی قابل اجرا است و حرکت درآوردن آن به صورت وسیله فردی صورت میگیرد اما در دینامیکیها خلع و وزنه باعث میشد که به صورت اتومات دلکو نتواند تنظیمات مناسبی را ایجاد کند و طی فشرده سازی و رهاسازی پدال با کم یا زیاد شدن گاز روبرو میشددید و آوانسهای خلعی خودرو از حالت تنظیم خارج میشدند و باعث اختلالاتی برای فرد و راننده و خود خودرو ایجاد میکردند که اصلا نمیتوانست آن را برطرف کرد
وابستگی شدت جرقه به دور موتور خودرو
عملکرد دلکو باید متناسب با دور موتور خودرو میشد در مواقعی که دور موتور خودرو در حالت پایینی بود روند کار ان نیز در شرایط مناسب انجام میشد و زمانی که دلکو و چکش برق و پلاتین برق رو قطع نمیکردند جریان و ولتاژ بالا میرفت پلاتین دارای دو بازه و مثبت و منفی بود.
در مواقعی که در کویل در حالت بسته میبود جریان برق از طریق پلاتین به بدنه دکو میرفت و در این روند سیمهای آن و جریانهای برقی ایجاد میشد که اصطلاحا به آن سیم پیچ اولیه شارژ برمیگشت و تا زمانی که پلاتین در حالت اولیه بود هیچگونه تخلیه انرژی انجام نمیشد و زمانی که این قطعه باز میشد سیم پیچ جریان برق را به خازن میبردند.
بنابراین خازن با دریافت جریان الکتریکی و افزایش ولتاژ در حالت ۳۰۰ ولت قرار میگرفت که باعث میشد جریان برق تغییر مسیر پیدا کند و زمانی که پلاتین باز است نوسانها و تغییر جهتها همچنان ادامه پیدا میکرد تا جایی که پیچ ثانویه تحریک میشد.
و روی شمعها جرقه ایجاد نمیشد بدین جهت شارژ مورد نیاز تامین نمیشد و وابستگی جرقه دلکو به دور موتور بود و روند جرقه ی شمعها با اختلال روبرو میشد که بنابراین قطعه کوچکی به نام کن تاکت را روی بازوی پلاتینها طراحی کردند که جریان برق را قطع و وصل کند اما همچنین که میدانید این قطعه نیز فعالیت مفیدی نداشت و سبب شد که دل کوه خودرو به کلی در بعضی از خودروها حذف شود.
برخورداری از پیچیدگی مکانیکی زیاد
پیچیدگی مکانیکی این قطعه باعث شد که تعمیرکاران از تنظیم دقیق آن آشنا باشند و در راستای تنظیم دقیق آن نیازمند به ابزار ویژهای باشد که دستورالعملهای ویژهای نیز دارد و سبب کارکرد کوتاه مدت این قطعه میشود و از تعمیر دلکو عمر طولانی نخواهد داشت و سریعاً دوباره معیوب میشود.
حذف دلکو چه کمکی به صنعت خودروسازی و خودروها کرده است؟
این قطعه به خاطر ضعفهایی که داشت کارهایی که بر عهده آن و عملکرد مورد نیاز را به موقع انجام نمیداد و جرقه زنی با مشکل مواجه بود شمعها به موقع جرقه نمیزدند و احترام به موقع انجام نمیشد و باعث میشد که مصرف سوخت بالا برود مشکلاتی برای خودرو پیش بیاید اما در خودروهای امروزه خودروها بهینهتر و منظمتر شدهاند مصرف سوخت آنها کاهش پیدا کرده است انرژی کمتر هدر میرود و خودرو به راحتی استارت میزند تنظیم به موقع جریان الکتریکی و جرقه زنی کاملاً سر وقت انجام میشود
نشانه های خرابی دلکو خودرو
این قطعه نیز مانند تمامی اعضای خودرو میتواند دچار عیبهایی شود و دلایل و نشانههایی خواهد داشت که به نشانههای خرابی دلکوی خودرو میپردازیم.
عدم استارت خوردن خودرو
انتشار صدای ناهنجار از موتور خودرو
فعال شدن چراغ دینام یا باتری در صفحه نمایش خودرو
تغییر شکل در گازهای خروجی از اگزوز خودرو
تنظیم دلکو در خودروهای کاربراتوری
تنظیم نبودن دلکو در این مدل خودروها باعث میشود که سیستم جرقه زنی عملکرد مناسب نداشته باشند و خودرو دچار لرزشهای موتوری شود بنابراین سریعاً باید به مکانیک مراجعه کنید تا موقعیت قرارگیری را تنظیم کند و دوباره دلکو را بر سر جای خودش مستقر کرده باشد برای اینکه مشکلی برای موتورهای کاربراتی و خودروها پیش نیاید این است که پیچ نگهدارنده را مقداری شل کنید.
تا دلکو قادر به چرخش باشد دلکو را به یک سمت بچرخانید تا دور موتور افزایش پیدا کند زمینه کارکرد آن فراهم شود و به حالت ادوانس شکل بگیرد موتور خودرو به مرور ریپ زدن را آغاز میکند بعد از ریپ زدن دلکو را باید بر خلاف جهت اولیه که چرخاندید دوباره بچرخانید تا جایی که ریپ زدن موتور خودرو متوقف شود با تمام شدن حالت ریپزنی خودرو گازهای خروجی را نیز در حالت صاف قرار دهید.
و عملکرد تنظیم شده آن را در موقعیت مناسب بررسی کنید اطمینان داشته باشید که بر روی موقعیت اصلی نصب شده است و پیچ نگهدارنده آن را سفت کنید بر پدال گاز فشارهایی وارد کنید تا موتور و کارکرد آن افزایش یابد در صورتی که دوباره این لرزش را مشاهده کردید باید دوباره تمامی مراحل را تکرار کنید و در نهایت برای محکمسازی پیچ نگهدارنده را ببندید و اگر در مسائل فنی وارد نیستید حتماً با تعمیرکار مشورت کنید یا خودرو را در موقعیت مناسبی به تعمیرگاه برده و آن را تعمیر و مشکل را رفع کنید.
جمع بندی
همانطور که میدانید موتور خودرو قلب آن است و موتور از قطعههای مختلفی تنظیم شده و تشکیل شده است که هر قطعه نیز شامل اجزای تشکیل دهنده جداگانهای هستند که گاهی اوقات اگر خراب شوند مشکلات متعددی را برای خود را پیش میآورند و گاهی نیاز به حذف آنها میباشد بنابراین تمامی توضیحات راجع به دلگوی خودرو داده شد و امیدواریم که از این مقاله استفاده کنید و برایتان مفید باشد.